Wzór wspólnotowy zgodnie z treścią rozporządzenia Rady (WE) NR 6/2002 z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych (art. 1 ust. 2), chroniony jest jako:
- a) niezarejestrowany wzór wspólnotowy – wtedy, jeżeli został on udostępniany publicznie w sposób przewidziany w rozporządzeniu;
- b) zarejestrowany wzór wspólnotowy – wtedy jeżeli został zarejestrowany w sposób przewidziany
w rozporządzeniu.
Niezarejestrowany wzór wspólnotowy na tle zarejestrowanego wzoru wspólnotowego niezależnie od występujących między nimi podobieństw (patrz: Wspólne cechy i przesłanki ochrony zarejestrowanego i niezarejestrowanego wzoru wspólnotowego-link) odznacza się szeregiem swoich własnych cech wpływających na sposób i zakres jego własnej ochrony.
Niezarejestrowany wzór wspólnotowy identycznie, jak zarejestrowany wzór wspólnotowy musi być nowy oraz musi posiadać indywidualny charakter (szerzej o cechach wzoru przemysłowego patrz: Definicja wzoru przemysłowego).
Początek ochrony niezarejestrowanego wzoru wspólnotowego przypada na datę jego pierwszego publicznego udostępnienia w sposób przewidziany w rozporządzeniu, czyli mowa tutaj o wystawieniu go, wykorzystaniu w handlu, lub ujawnieniu w inny sposób. Przesłanki te mogą zostać zatem spełnione w sytuacji, gdy:
– wzór został udostępniony publicznie w dowolnym miejscu na świecie i w dowolnym czasie,
– wzór został wystawiony wystawie międzynarodowej w dowolnym miejscu na świecie, przy czym wydarzenie to mogło stać się znane podczas zwykłego toku prowadzenia spraw środowiskom wyspecjalizowanym w danej branży działającym w Unii Europejskiej; może zostać tutaj przeprowadzony dowód przeciwny;
– wzór został wykorzystany w handlu – wystarczy tutaj, że sprzedaż towarów była oferowana w rozpowszechnianych katalogach, towary były przedmiotem importu z krajów trzecich na terytorium Unii Europejskiej lub były przedmiotem transakcji zakupu między dwoma europejskimi przedsiębiorstwami; istotne jest, by ujawnienie nastąpiło w czasie, który można z uzasadnioną pewnością zidentyfikować jako poprzedzający datę ujawnienia produktu naruszyciela, nawet jeżeli dokładna data ujawnienia jest nieznana;
– ujawnienie w inny sposób, np. ujawnienia pochodzące z Internetu, przy czym za datę ujawnienia w Internecie można uznać datę, np. gdy strona internetowa zawiera znaczniki czasu odnoszące się do historii modyfikacji strony internetowej (np. Wikipedia), gdy przedstawiony zostanie zrzut ekranu danej strony internetowej, który jest opatrzony datą, gdy informacje dotyczące aktualizacji strony internetowej są dostępne w ramach internetowej usługi archiwizacyjnej (źródło: Wytyczne dotyczące rozpatrywania spraw związanych z zarejestrowanymi wzorami wspólnotowymi przez Urząd Unii Europejskiej do spraw Własności Intelektualnej, zarejestrowane wzory wspólnotowe rozpatrywanie wniosków o unieważnienie wzoru, str. 29., www.euipo.europa.eu).
Ujawnienie zatem niezarejestrowanego wzoru wspólnotowego ma kluczowe znaczenie dla bytu tego prawa własności przemysłowej. Brak dostatecznego ujawnienia wzoru powoduje, że brak jest przedmiotu ochrony, przedmiotu jego naruszenia oraz bezprawnym działaniu naruszyciela. Przy badaniu ujawnienia wzoru przeprowadza się ogólną ocenę dowodów wskazujących na ten fakt uwzględniając wszystkie istotne okoliczności sprawy. Konieczne są tutaj twarde i mocne dowody na ujawnienie wcześniejszego wzoru, a takie ujawnienie nie można udowodnić na podstawie prawdopodobieństw lub domniemań. Co istotne przepisy rozporządzenia wprost w art. 7 ust. 1 wskazują, że ujawnienie osobie trzeciej pod wyraźnym lub dorozumianym warunkiem zachowania poufności nie jest uznawane za publiczne udostępnienie wzoru. Mowa tutaj o ewentualnych negocjacjach handlowych między stronami, w których wyraźnie zastrzeżono, że określone informacje mają pozostać poufne.
Czas trwania ochrony niezarejestrowanego wzoru wspólnotowego trwa 3 lata rozpoczynając od dnia, w którym został po raz pierwszy udostępniony publicznie.
Biorąc z kolei zakres ochrony niezarejestrowanego wzoru wspólnotowego – zgodnie z art. 19 ust. 1 i 2 rozporządzenia właścicielowi przysługuje wyłączne prawo do używania wzoru i zakazywania osobom trzecim jego używania, w szczególności, wytwarzania, oferowania, wprowadzania do obrotu, importu, eksportu lub używania produktu, w którym wzór jest zawarty bądź zastosowany lub składowanie takiego produktu w tych celach, ale wyłącznie w przypadku, jeżeli sporne używanie wynika z naśladowania chronionego wzoru, czyli jest jego wierną i oczywistą kopią. Nie ma miejsce ochrona produktu w oparciu o niezarejestrowany wzór przemysłowy, jeżeli naśladowanie jest wynikiem pracy twórcy, który można uznać, że nie znał wzoru ujawnionego przez właściciela. Tym samym wprowadzony do produktu jakikolwiek element twórczy wobec wzoru potencjalnie naruszanego wyłącza możliwość zastosowania ochrony w oparciu o niezarejestrowany wzór przemysłowy. Jest to rezultat przyjęcia koncepcji ochrony produktu w oparciu o niezarejestrowany wzór przemysłowy jedynie przed jego wiernym skopiowaniem.
Autor: Andrzej Przytuła, adwokat
KONDRAT i Partnerzy biuro@kondrat.pl
Źródło zdjęcia: www.pixabay.com