Spór dotyczący kostki Rubika toczy się na wielu płaszczyznach. Z jednej strony mamy do czynienia ze znakami towarowymi należącymi do Rubik´S Brand Limited, które notorycznie próbują unieważnić liczni konkurenci tego potentata w dziedzinie logicznych gier w kształcie kostki, z drugiej strony spółka prowadzi liczne spory dotyczące naruszenia zarejestrowanych znaków towarowych przedstawiających kostkę.

W tym kontekście należy wspomnieć dwie kluczowe decyzje w sprawie ochrony tzw. „kostki Rubika” jako znaku towarowego. Mianowicie, 25 listopada 2014 r. Sąd Unii Europejskiej, w postępowaniu unieważnieniowym (Wyrok Sądu (szósta izba) z dnia 25 listopada 2014 r., w sprawie T‑450/09, Simba Toys GmbH & Co. KG przeciwko OHIM) stwierdził, że graficzne przedstawienie tego sześcianu nie ukazuje rozwiązania technicznego uniemożliwiającego jego ochronę jako znaku towarowego, a co za tym idzie kształt kostki Rubika podlega rejestracji w charakterze wspólnotowego znaku towarowego. Decyzja dotyczyła oznaczenia trójwymiarowego, zarejestrowanego jako unijny znak towarowy pod numerem 000162784:

(https://euipo.europa.eu/eSearch/#details/trademarks/000162784)

Taka decyzja zdecydowanie była przełomowa, gdyż otworzyła Rubik´S Brand Limited, możliwość zakazania wszystkim konkurentom posługiwania się tym kształtem, a tym samym analogicznym mechanizmem, mimo że patenty kostki wygasły.

Następnie, dnia 10 listopada 2016 r. (Wyrok w sprawie C-30/15 P, Simba Toys GmbH & Co. KG/EUIPO) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej  uchylił wyrok Sądu i stwierdził nieważność decyzji EUIPO, które utrzymywały w mocy rejestrację kształtu kostki Rubika w charakterze unijnego znaku towarowego. Trybunał wskazał, że należy odmówić rejestracji ze względu na to, że ten kształt obejmuje rozwiązanie techniczne, EUIPO i Sąd powinny były uwzględnić także niewidoczne elementy funkcjonalne przedstawionego przez ten kształt towaru, takie jak zdolność rotacji, a takie rozwiązanie może być chronione jedynie w ramach patentu. Trójwymiarowy znak towarowy kostki Rubika został unieważniony. Trybunał stwierdził, że „Rozporządzenie 40/94 w  sprawie  wspólnotowego znaku   towarowego , które   podlega   zastosowaniu   w   niniejszym przypadku, ma   na   celu zapobieganie  temu,  aby  prawo  znaków  towarowych  prowadziło  do  przyznania  jednemu przedsiębiorstwu monopolu na rozwiązania techniczne lub na cechy użytkowe danego towaru”.

Taki wyrok przesądził o powrocie na rynek licznych konkurentów „oryginalnej kostki Rubika”. To jednak nie zatrzymało Rubik´S Brand Limited w walce o zachowanie „monopolu” na kostki Rubika, od tej pory spółka zdążyła zgłosić i zarejestrować liczne znaki towarowe z jej wizerunkiem.

Dnia 16 stycznia 2019 roku, w sprawie kostki Rubika zapadła kolejna istotna decyzja EUIPO (Decyzja the Third Board of Appeal z dnia 16 stycznia 2019 w sprawie R 2600/2017-3). Tym razem, spór toczy się między Rubik´S Brand Limited właścicielem poniższego znaku EUTM 009975681, a właścicielem poniższego wzoru przemysłowego:

EUTM 009975681 (https://euipo.europa.eu/eSearch/#details/trademarks/009975681)	RCD 002921304-0002 (https://euipo.europa.eu/eSearch/#details/designs/002921304-0002)

Izba odwoławcza Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności (the Third Board of Appeal) zdecydowała unieważnić sporny wzór przemysłowy. Taka decyzja zapadła, właśnie z uwagi na posiadanie przez Rubik´S Brand Limited prawa na powyższy znak towarowy oraz używanie go w obrocie w formie breloczka, co przesądziło o braku indywidualnego charakteru ww. wzoru, a także naruszeniu praw Rubik´S Brand Limited.

(https://www.rubiksbrand.com/usage-rights-legal)

Powyższa decyzja jest o tyle znacząca, że daje spółce Rubik´S Brand Limited, kolejne narzędzie do walki o monopol na rynku kostek Rubika, ale nie tylko. Jak możemy przeczytać na oficjalnej stronie https://www.rubiksbrand.com/usage-rights-legal, „Rubik’s Brand Ltd jest zdeterminowany, do tego aby powstrzymywać wszelkie nieautoryzowane przypadki korzystania z jego własności intelektualnej i będzie zapobiegał naruszaniu swych praw wszelkimi dostępnymi środkami prawnymi. Obejmuje to ściganie nieautoryzowanych kopii Kostek Rubika”.

Choć patenty na „kostkę Rubika” dawno wygasły, a trójwymiarowy znak towarowy EUTM 000162784, który zapewniał  Rubik’s Brand Limited monopol absolutny, na oferowanie kostek do gier logicznych, których wygląd byłby zbliżony do tego znaku – unieważniono, Spółka wciąż skutecznie może zakazywać konkurentom używania nawet podobizny tego kształtu i to nie tylko w odniesieniu do kostek Rubika, ale także gadżetów, nawet pośrednio przypominających ich kształt.